Gevoelig gebruik van stockfoto’s – Wat zijn de regels?

Het internet wordt overstelpt met informatie over de verschillende manieren waarop u rechtenvrije afbeeldingen kunt gebruiken: van marketing, social media en Google-advertenties tot bloggen en alles er tussenin. Maar betekent dit ook dat u de stockfoto's letterlijk overal voor mag gebruiken?

Nee, dat is niet het geval. Hoewel stockfotografie bijzonder flexibel en veelzijdig is, zijn er toch een paar restricties in de manier waarop u deze kunt gebruiken en die u moet kennen en vermijden, of het nu gaat om commerciële projecten of voor redactionele doeleinden.

We zullen nu ingaan op wat u NIET mag doen met stockfoto's waarvoor een standaard gebruikslicentie geldt, wat de “gevoelig gebruik”-clausule inhoudt en wat de juridische risico's zijn als u deze niet in acht neemt, om u te helpen begrijpen waarom bepaalde gebruiksvormen uit den boze zijn en om ervoor te zorgen dat u niet in moeilijkheden komt.

Bovendien zullen we u vertellen waar u licenties voor commercieel gebruik kunt kopen, zodat u stockfoto's kunt gebruiken op manieren die andere bureaus niet toestaan, mis deze dus niet!

Gevoelig gebruik: Het respecteren van het werk van de auteur en de modellen

Als u de standaard rechtenvrije licentieovereenkomst van een beeldbank leest – zoals de Shutterstock licentie die we hier gedetailleerd beschrijven, maar ook de licenties van bijvoorbeeld iStock of Adobe Stock – dan zult u ergens in het contract een clausule voor “Gevoelig gebruik” aantreffen. Wat betekent dit?

Wie wordt beschermd door de beperkingen voor gevoelig gebruik?

De belangrijkste reden voor de Gevoelig Gebruiksvoorwaarden is het voorkomen van gerechtelijke procedures. Hoewel fair use – wat een redelijk persoon met gezond verstand zou moeten herkennen – wordt verwacht, laten stockfotosites niet toe dat een van de partijen op een stockfoto zich beledigd of benadeeld voelt door de manier waarop hun werk wordt gebruikt, aangezien dit zou kunnen resulteren in de gang naar de rechtbank. Maar wie zijn deze personen?

Dit resulteert in een aantal onderwerpen die op grond van hun negatieve of moreel twijfelachtige karakter absoluut niet zijn toegestaan met een commerciële licentie (en veelal ook van toepassing zijn op redactionele beeldmateriaal), en in sommige andere die een expliciete goedkeuring van de auteur en/of de betreffende beeldbank vereisen.

Vanzelfsprekend is het belangrijk te weten wat deze specifieke niet geaccepteerde onderwerpen ervoor zorgen dat u de stockfoto's op de juiste manier gebruikt zodat u ver verwijderd blijft van juridische problemen.

Gebruik van alcohol en tabak

Hoewel een matige consumptie van alcoholische dranken voor de meeste mensen sociaal aanvaardbaar is, zijn er wereldwijd diverse bevolkingsgroepen en individuen die het drinken van alcohol afwijzen, afkeuren of zelfs veroordelen. En nog belangrijker, onderwerpen als alcoholgebruik door minderjarigen, alcoholisme en andere gezondheidskwesties die voortkomen uit het gebruik van alcohol zijn maatschappelijk gezien allemaal zeer gevoelig.

Het roken van tabak is wettelijk toegestaan, maar net als bij alcohol wordt het maatschappelijk gezien meestal afgewezen vanwege de bekende negatieve effecten op de gezondheid, niet alleen voor de roker zelf, maar ook voor zijn omgeving. Wat het tot een gevoelig onderwerp maakt.

Doordat het niet mogelijk is om te weten of modellen en fotografen het ermee eens zijn dat hun werk wordt gebruikt voor een flyer voor bierfeesten of een nieuwe advertentie voor een sigarettenmerk, staan beeldbanken dit vaak niet toe.

Illegale drugs en verslaving

Drugsmisbruik en de schrijnende gevolgen daarvan voor de gebruiker en zijn naaste omgeving zijn voor velen zowel ernstig als gevoelig. Hoewel een groot deel van de visuele content over dit onderwerp betrekking heeft op het creëren van bewustzijn en het veroordelen van drugsgebruik, is het gebruik van stockfotografie nog steeds een lastige aangelegenheid.

Het risico om iemand te beledigen of te kwetsen, zowel het publiek, de modellen als de fotografen, is aanwezig. Veel modellen willen niet geassocieerd worden met deze zaken, zelfs niet als het enkel en alleen ter illustratie is in een campagne om het publiek bewust te maken van de problematiek. Daarom gaan de meeste beeldbanken dit gebruik liever helemaal uit de weg.

Misdaad, geweld en onwettige activiteiten

Beeldbanken willen niet worden geassocieerd met illegale praktijken. Het goedkeuren of aanmoedigen van geweld, misdaad en andere illegale activiteiten is dus niet toegestaan, en net als bij het bovenstaande punt kan zelfs de inhoud van het redactionele gebruik waarmee wordt geprobeerd deze praktijken te bestrijden het best worden vermeden.

Deze beperkende factor omvat ook allerlei haatzaaiende uitlatingen, zoals racisme en discriminatie. De stock content mag niet in samenhang met een van deze onderwerpen worden gebruikt.

Seksuele en volwassen content

Omdat ieders morele kompas ten aanzien van dit onderwerp een andere ijking kan hebben, wordt het als gevoelig gebruik gezien. Veel modellen die voor stockfotografie poseren willen niets te maken hebben met de sector voor volwassenen, en denken zelfs dat een dergelijke associatie de carrièremogelijkheden zal schaden. Veel modellen zijn erg blij met het verbod op het gebruik van hun beeltenis in de volwassen industrie als ze modelreleases ondertekenen, zodat het praktisch niet mogelijk is om stockfoto's te verkrijgen die op deze manier gebruikt mogen worden.

Ernstige medische aandoeningen

Medische afbeeldingen vormen een onderdeel, en zelfs foto's van mensen met een beperking zijn een categorie op zich. Maar wanneer het gaat om specifieke medische aandoeningen, vallen bepaalde thema's wellicht onder gevoelig gebruik.

Hierbij gaat het om SOA's, geestelijke gezondheidsklachten en andere ziekten die een sociale gevoelswaarde hebben en die sommigen misschien niet met elkaar in verband willen brengen. Het gebruik van afbeeldingen van een stockfotosite als deze kan af en toe een probleem zijn.

Religie en politiek

Deze thema's worden aangemerkt als gevoelig gebruik omdat er evenveel meningen en standpunten bestaan over deze materie als er mensen in de wereld zijn, en het is dermate persoonlijk en intiem dat gevoelens makkelijk gekwetst kunnen worden en de modellen, fotografen en bureaus snel geassocieerd kunnen worden met de ideeën die op de foto's worden weergegeven, en dat is een probleem.

Stel dat een model een hekel heeft aan de kleur groen, dat haar beeltenis gebruikt wordt in een advertentie die groen verkoopt als de meest trendy kleur van het seizoen, en zij zal het “meh” vinden, misschien zelfs wel grappig. Als zij echter links georiënteerd is en haar gezicht ontdekt in een folder die een rechtse kandidaat onderschrijft, zou ze misschien meer afkeer hebben en zelfs geneigd zijn om een wettelijke schadeloosstelling te eisen.

Daarom vinden veel aanbieders van stockfoto's het een no-go.

Foto's voor gevoelig gebruik: Zijn ze verkrijgbaar? Waar koop ik ze?

Heeft u onverhoopt stockfoto's nodig voor één van de bovenstaande onderwerpen? Dan heeft een uitgebreide licentie nog steeds een gevoelige gebruiksrestrictie, dus… wat nu? Is op maat gemaakte fotografie uw enige optie? Nee! Zeker niet! Stockfotografie biedt vele oplossingen voor bijna elk probleem en dit is dan ook geen uitzondering.

U zult merken dat er beeldbanken zijn die de mogelijkheid bieden om een licentie te verkrijgen voor gevoelig gebruik, zij het tegen een hogere prijs of met een beetje meer werk. Wij kunnen u deze beeldbanken adviseren!

Shutterstock: Shutterstock Premier licentie

Shutterstock is een van de grootste en populairste beeldbanken ter wereld. Hoewel hun standaardlicentie bijzonder flexibel en handig is, staan er wel clausules over gevoelig gebruik in.

Maar ze bieden ook de Shutterstock Premier service aan, een op maat gesneden oplossing voor ondernemingen die multi-seat toegang, batch-downloading, gepersonaliseerd zoeken en, het allerbelangrijkste, de Shutterstock Premier aangepaste licentie die de standaardlicentie versterkt door onder andere gevoelig gebruik mogelijk te maken en de schadeloosstelling voor in gebruik zijnde afbeeldingen te verhogen!

Meer informatie vindt u in ons artikel over Shutterstock Premier!

Meldt u hier aan voor het Shutterstock Premier lidmaatschap!

Photocase: Op verzoek toestemming voor gevoelig gebruik

Photocase is een Duitse beeldbank die al ruim een decennium excelleert in de hippe niche van de artistieke, unieke stockfotografie. De standaard licentie-overeenkomst is uiterst compleet voor commerciële toepassingen, maar beperkt het gevoelige gebruik ervan zoals de andere bedrijven dat ook doen.

Maar er is een oplossing: zo kunt u rechtstsreek contact opnemen met deze beeldbank om toestemming te vragen om een bepaalde foto voor een gevoelig onderwerp te gebruiken. Het kan iets meer tijd vergen om een medewerker van dit bedrijf te raadplegen en de bevestiging af te wachten, maar het is heel simpel en biedt u de mogelijkheid om hoogwaardige, strakke foto's in uw visuals gebruiken, precies zoals u dat graag zou willen.

Meer informatie leest u in het Photocase testrapport!

Krijg nu hoge kortingen met onze fantastische Photocase couponcode voor 5 gratis credits en 10% korting!

Gebruik stockfoto's veilig! Kies de juiste licentie voor uw specifieke behoeften

We hopen duidelijkheid te hebben verschaft over de gevallen waarin u geen stockfoto's kunt gebruiken en inzicht te hebben gegeven in het waarom daarvan.

Meer weten over gevoelig gebruik en achtergronden is handig voor het maken van visuele content met stockmedia. Immers, u kunt nu altijd teruggrijpen naar deze principes wanneer u twijfelt of een standaardlicentie al dan niet toereikend is.

Minstens zo belangrijk is dat u nu twee fantastische, premium bronnen hebt om stockfoto's te downloaden die u kunt gebruiken in gevoelige projecten!

Wist u van het gevoelige gebruik van stockfoto's? Dat willen we graag van u horen!